فتق هیاتال (hiatal hernia) که به آن فتق هیاتوس و یا فتق حجاب حاجز نیز گفته میشود، یکی دیگر از انواع فتق بوده که به دلیل ضعف در عضلات دیافراگم و اسفنگتر ورودی به معده ایجاد شده و سبب میشود تا قسمتی از معده وارد ناحیه قفسه سینه شود.
علائم فتق هیاتال
فتق هیاتال و یا هیاتوس در بیشتر اوقات، علامتی ایجاد نکرده و ممکن است علائمی که تجربه میکنید، به بیماری رفلاکس معده به مری و یا GRED مربوط شود. با این حال، علائمی وجود دارند که نشاندهنده فتق هیاتال بوده که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت. البته باید در نظر داشته باشید که تشخیص دقیق این نوع فتق بر عهده پزشک بوده و لازم است برای آن حتما به متخصص جراح عمومی خوب در قزوین مراجعه کنید.
علائم فتق هیاتال عبارتند از:
- سوزش سر دل به این معنا که بعد از خوردن غذا، در قفسه سینه خود احساس سوزش داشته باشید، باید آن را جدی بگیرید چرا که در واقع، یکی از علائم شایع فتق هیاتال است.
- برگشت دوباره غذا، آب و دیگر مایعات به گلو و یا دهان، یکی دیگر از نشانههای تق هیاتال است که در برخی از افراد احساس میشود.
- فتق هیاتال همچنین ممکن است سبب بروز اختلالاتی در بلع شده و سبب ایجاد مشکل و ناراحتی برای فرد شود.
- درد در ناحیه قفسه سینه خصوصا بعد از صرف غذا و یا هنگام دراز کشیدن، از علائم وجود فتق هیاتال در بدن فرد است.
- تنگی نفس نیز، یکی دیگر از علائم و مشکلاتی است که در اثر وجود فتق هیاتال، بروز پیدا کرده و فرد را درگیر میکند.
بیشتر بخوانید: فتق نافی؛ علل، علائم و راههای درمان آن
دلایل بروز فتق هیاتال
عواملی که سبب بروز فتق هیاتال شده و در شکلگیری آن موثرند، شامل مواردی است که در ادامه به آنها اشاره کردهایم:
- سرفههای مزمن و شدید
- عطسههای سخت و مداوم
- داشتن استفراغهای شدید
- زور زدن و فشار وارد کردن زیاد حین دفع مدفوع
- چاقی و اضافه وزن
تشخیص فتق هیاتال
فتق هیاتال از طریق آزمایشهاو روشهای مختلفی مشخص شده که در ادامه به برخی از این آزمایشات اشاره میکنیم:
- تصویربرداری اشعه ایکس
در این روش با انجام تصویربرداری اشعه ایکس از دستگاه گوارش، بخشهای داخلی بدن شامل مری، معده و یا روده را به خوبی نشان داده و برای پزشک، قابل بررسی میکند.
- آندوسکوپی
آندوسکوپی نیز، یک آزمایش تشخیصی است که شامل یک لوله باریک و منعطف بوده و به کمک دوربین کوچکی که برای آن در نظر گرفته شده است، داخل مری و معده و التهابات موجود در این قسمتها را به خوبی بررسی خواهد کرد.
- مانومتری مری
در این آزمایش نیز، انقباضات عضلانی ریتمیک در ناحیه مری را هنگام بلع اندازهگیری کرده و از این طریق، عملکرد آن را به پزشک نشان میدهد. مانومتری مری همچنین، میزان هماهنگی و نیروی وارد شده توسط عضلات مری را به خوبی اندازهگیری خواهد کرد.
درمان فتق هیاتال
درمان فتق هیاتال، بسته به شدت بیماری و میزان ناراحتی که برای فرد به وجود آورده است، متفاوت بوده و بهترین روش درمان برای آن بر اساس تشخیص پزشک برای بیمار در نظر گرفته خواهد شد. اما در مواقعی که فتق هیاتال مشکل و یا ناراحتی برای فرد ایجاد نکرده باشد، نیاز به روش درمانی خاصی نبوده و تنها لازم است فرد موارد و نکات مراقبتی در ارتباط با این نوع فتق را رعایت کند؛ به عنوان مثال، پس از صرف غذا از دراز کشیدن خودداری کند. همچنین در صورتی که پزشک، دلیل بروز فتق هیاتال را عوامل استرسزا بداند، ممکن است مقابله با استرس و استفاده از تکنیکها و روشهای آرامشبخش را برای درمان فتق هیاتال در نظر بگیرید.
یک رژیم غذایی سالم و کاهش وزن نیز، گام موثری در درمان این نوع فتق خواهد بود. همچنین بهتر است از فعالیتها و یا ورزشهایی که به ناحیه شکم فشار وارد خواهند کرد، خودداری کنید و حین انجام کارهای روزانه، حتما این مورد را در نظر داشته باشید.
دارو درمانی نیز، روش موثر دیگری برای درمان فتق هیاتال است که در آن از داروهای آنتیاسید، مهار کنندههای پمپ پروتون و یا مسدود کنندههای H2 و … استفاده میشود و به کاهش رفلاکس معده و همچنین، سوزش سر دل به خوبی کمک میکند.
بیشتر بخوانید: عمل جراحی فتق
جراحی فتق هیاتال
هنگامی که فتق هیاتال به طور غیر عادی بزرگ شده باشد و یا با ایجاد تنگی مری، ناراحتیهای شدیدی را برای فرد به وجود آورده باشد، نیاز به جراحی پیدا خواهد کرد. برای جراحی فتق هیاتال نیز، عموما از روش لاپاراسکوپی استفاده میشود تا ضمن کمترین آسیب به دیگر قسمتهای ناحیه شکم، بروز ضایعات مختلف در ناحیه جراحی شده، چسبندگی، عفونتهای پس از جراحی و … را نیز، به کمترین میزان ممکن برساند.