فتق دیافراگم در بزرگسالان

فتق دیافراگم در بزرگسالان به چه دلایلی بروز می‌کند؟ فتق دیافراگم در بزرگسالان چه نشانه‌هایی دارد؟ جراحی پارگی دیافراگم در چه مواردی انجام می‌شود؟ آیا پارگی دیافراگم خطرناک است؟

دیافراگم بافت عضله‌ای ورقه مانندی دارد که در ناحیه‌ی زیر ریه‌ها قرار گرفته است و حفره‌ی قفسه‌ی سینه را که قلب و ریه در آن قرار گرفته‌اند از حفره‌ی شکم جدا می‌کند. دیافراگم حالتی گنبدی شکل دارد و اگر در آن حفره‌ای ایجاد شود محتویات شکم که شامل اعضایی مانند معده، روده، طحال و کبد هستند ممکن از است این حفره عبور کرده و به ناحیه قفسه‌ی سینه راه پیدا نمایند. این حالت یک اورژانس جراحی می‌باشد که باید به صورت فوری تحت مداوا و درمان قرار بگیرد.

علت فتق دیافراگم

در اغلب موارد فتق دیافراگم به عنوان یک نقص مادرزادی از بدو تولد وجود دارد اما در بزرگسالی نیز ممکن است به دلیل ضربه و یا آسیب‌های دیگر ایجاد شود.

• فتق دیافراگم مادرزادی: رشد غیرطبیعی دیافراگم در زمانی که اندام جنین در حال شکل گیری می‌باشد اتفاق می‌افتد. نقص در دیواره‌ی دیافراگم جنین منجر می‌شود که یک یا چند عضو از حفره‌ی شکم به داخل قفسه‌ی سینه حرکت کند، با ورود این اندام به سمت حفره‌ی قفسه‌ی سینه فضایی که متعلق به ریه‌ها می‌باشد کاهش می‌یابد و ریه‌ها نمی‌توانند به درستی رشد کنند. این ناهنجاری در اغلب موارد فقط یکی از ریه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

در مواردی که فتق دیافراگم به صورت مادرزادی وجود دارد معمولاُ ناهنجاری‌های ژنتیکی دیگری مانند نقص مادرزادی قلب و یا سندرم داون نیز در کودک دیده می‌شود.

• فتق دیافراگم اکتسابی: معمولاً به دنبال یک آسیب در هنگام تصادف رانندگی، سقوط، جراحت چاقو و یا گلوله ایجاد می‌شود. گاهی اوقات در هنگام جراحی‌هایی که در ناحیه شکم و یا قفسه‌ی سینه انجام می‌شود ممکن است به صورت تصادفی به دیافراگم آسیب وارد شده و منجر به ایجاد فتق دیافراگم شود.

گاهی اوقات نیز علت ایجاد فتق دیافراگم شناخته شده نمی‌باشد و ممکن است برای مدتی تشخیص داده نشود تا زمانی که شدت بیابد و منجر به بروز علائم برای بیمار شود.

عوامل خطری که احتمال ایجاد فتق در بزرگسالان را افزایش می‌دهد

• جراحات ناشی از صدمات رانندگی
• عمل‌های جراحی که در ناحیه شکم و یا قفسه‌ی سینه انجام می‌شود
• سقوط از ارتفاع که بر ناحیه‌ی دیافراگم اثر می‌گذارد
• زخم‌ چاقو که به ناحیه‌ی میانی بدن وارد می‌شود
• زخم گلوله که به قسمت دیافراگم آسیب وارد می‌نماید.

بیشتر بخوانید: علل، علائم و راه های درمان فتق دیافراگم در نوزادان

علائم فتق دیافراگم

در برخی موارد فتق دیافراگم هیچ گونه علامتی ایجاد نمی‌کند اما گاهی ممکن است علائمی را ایجاد کند، شدت علائم با توجه به اندازه، علت ایجاد کننده و اندام‌های درگیر می‌تواند متفاوت باشد. مهم‌ترین علائمی که فتق دیافراگم در بزرگسالان ایجاد می‌نماید عبارت است از:

• مشکل در تنفس: معمولاً تنفس بسیار سریع می‌شود، به دلیل اشغال شدن فضای ریه توسط اندام حفره‌ی شکمی به ریه‌ها فشار وارد شده و منجر به اختلال در عملکرد آنها می‌شود.
• افزایش تعداد ضربان قلب: جهت تامین خون کافی به سایر اندام‌ها، قلب با سرعت بیشتری پمپاز خون را انجام می‌دهد در نتیجه ضربان قلب افزایش می‌یابد.
• تغییر رنگ پوست (آبی شدن رنگ پوست): زمانی که بدن نتواند اکسیژن کافی را از ریه دریافت نماید پوست دچار تغییر رنگ به سمت آبی می‌شود (سیانوز)
• کاهش صداهای تنفسی: صدای تنفس معمولاً در سمتی که دچار فتق دیافراگم شده است به خوبی شنیده نمی‌شود و یا صدای آن بسیار ضعیف می‌باشد.
• شنیدن صدای روده در قفسه‌ی سینه: در مواردی که روده به سمت قفسه‌ی سینه حرکت کرده باشد این علامت ظاهر می‌شود.

تشخیص فتق دیافراگم

•  تصویربرداری‌های معمولی مانند تصویربرداری با اشعه ایکس، سونوگرافی، ام آر آی و سی‌تی اسکن م
• آزمایش‌هایی مانند اندازه‌گیری میزان گازهای خون می‌تواند به ارزیابی عملکرد ریه‌ها کمک نماید.
• معاینه‌ی فیزیکی: بررسی حرکات غیر طبیعی قفسه سینه، مشکل در تنفس، مشاهده‌‌ی تغییر رنگ پوست، ارزیابی صداهای ریه و …

درمان فتق دیافراگم

روش جراحی مناسب‌ترین و کارآمدترین روش درمان فتق دیافراگم می‌باشد. هر زمان که فتق دیافراگم توسط بهترین متخصص جراح عمومی در قزوین تشخیص داده شود باید جراحی به صورت اورژانسی برای بیمار انجام شود.

با انجام جراحی می‌توان شکاف و یا حفره‌ی ایجاد شده در ناحیه دیافراگم را ترمیم نمود تا دیافراگم حالت یکپارچه‌ی خود را به دست بیاورد.

جراحی فتق دیافراگم معمولاً با چالش هایی مانند خونریزی داخلی و اختلال در عملکرد ریه و قلب همراه می‌باشد که باید در طی جراحی مورد درمان قرار بگیرند.

میزان بقا در عمل جراحی فتق برای درمان فتق دیافراگم در بزرگسالان، به عواملی مانند سن، سلامت کلی بیمار، اندازه‌ی حفره، میزان آسیب به ریه و درگیری سایر اندام‌ها بستگی دارد.

پیشگیری از فتق دیافراگم

برخی از اقداماتی که می‌تواند در پیشگیری از فتق دیافراگم موثر باشد عبارت است از:

• بستن کمربند ایمنی در هنگام رانندگی جهت جلوگیری از هرگونه ضربه به ناحیه دیافراگم
• اجتناب از فعالیت‌های ورزشی که احتمال آسیب به دیافراگم را دارد.
• عدم مصرف الکل در زمان کار با دستگاه‌هایی که احتمال آسیب به ناحیه‌ی شکم را دارند.
• احتیاط فراوان در هنگام کار با وسایلی مانند چاقو، قیچی و سایر اجسام برنده