یکی از بیماری های دردناک و آزاردهنده نشیمنگاهی مربوط به ناحیه مقعد، زخم شقاق یا فیشر است که درد و ناراحتی زیادی را برای فرد مبتلا به وجود خواهد آورد.
در صورتی که این زخم در مراحل ابتدایی و حاد باشد، با دارو و درمان های خانگی می توان آن را درمان کرد، اما در صورتی که این زخم با گذشت زمان به ناحیه مخاطی گسترش پیدا کرده باشد و عمیق شده باشد، شقاق مزمن بوده و راه درمان آن عمل شقاق مقعدی و لیزر می باشد.
آخرین راه درمان برای این مشکل، در صورتی که درمان دارویی و خانگی موثر نباشد، عمل شقاق مقعدی می باشد که باید حتما توسط بهترین متخصص جراح عمومی صورت بگیرد.
در این مقاله به بررسی روش های جراحی و نحوه عمل شقاق مقعدی خواهیم پرداخت.
شقاق مقعدی چیست؟
شکاف ها و پارگی های پوست ناحیه مقعد که بیشتر به دلیل یبوست شدید رخ می دهد، شقاق مقعدی گفته می شود. و حرکات روده ای شدید بیمار منجر به درد و سوزش عجیبی شده و همینطور در هنگام اجابت مزاج باعث ایجاد درد غیرقابل تحملی برای فرد مبتلا خواهد شد. در صورتی که این زخم در مرحله حاد باشد می توان با رعایت رژیم غذایی و حمام آب گرم و …. آن را درمان کرد، ولی در غیر این صورت و در صورت مزمن شدن آن باید از جراحی شقاق مقعدی برای درمان آن استفاده کرد.
بیشتر بخوانید: زخم بستر چیست؟
روش های جراحی شقاق مقعدی
جراحی شقاق مقعدی با توجه به وضعیت بیمار دارای روش های مختلفی نظیر جراحی لیزر ،فیشرکتومی، اسفنکتروتومی باز و بسته و فلپ پیشرفته می باشد. در ادامه به بررسی هر کدام از این روش ها خواهیم پرداخت.
جراحی لیزر شقاق
این بیماری برای همه افراد در هر سنی ممکن است اتفاق بیافتد و بیشتر اقراد نیز از جراحی آن می ترسند. اما یکی از روش های موثر و ساده برای درمان شقاق مقعدی جراحی لیزر می باشد، این جراحی بدین صورت است که جراح پس از بی حسی موضعی، با تاباندن اشعه ی لیزر بر روی ناحیه دقیق شقاق در مقعد، بافت های آسیب دیده را ترمیم خواهد کرد. این روش بدون ایجاد برش بر روی سطح پوست انجام شده و به هیچ عنوان درد و سوزش و همینطور خونریزی نخواهد داشت.
جراحی فیشرکتومی
یکی دیگر از روش های جراحی شقاق مقعدی، فیشرکتومی می باشد که در این روش ابتدا لبه های زخم و پوست مقعد که دچار آسیب شده است، بریده و جدا می شوند و سپس برای بستن لبه های زخم از ماده ای خاص استفاده خواهد شد. این روش گاهی برای اثربخشی بالا همراه با تزریق بوتاکس به عضلات اسفنکتر نیز ممکن است انجام شود.
جراحی اسفنکترومی
این روش تحت بیهوشی عمومی انجام شده ونیازی به بستری شدن در بیمارستان نخواهد داشت. در این روش پس از بیهوشی جراح عمومی برشی کوچک در اسفنکتر داخلی مقعد برای کاهش فشار اسفنکتر ایجاد خواهد شد. این روش خود نیز به دو دسته جراحی بسته و جراحی باز تقسیم می شود که با هم بررسی خواهیم کرد.
جراحی بسته
در روش بسته اسفنکترومی، برش بر روی شیار جانبی زده شده و از این برش عضله اسفنکتر و یا دریچه بیرون کشیده خواهد شد و سپس قسمتی از آن را با توجه به میزان پیشرفت شقاق مقعد قطع خواهد کرد.
جراحی باز
در این روش برش نیم سانتی کانال مقعد زده شده و در انتهای عمل برش با توجه به وضعیت بیمار یا باز نگه داشته می شود با بسته خواهد شد.
فلپ پیشرفته
در این روش از عمل شقاق مقعدی، برای ترمیم زخم شقاق و همینطور بهبود خونرسانی به محل آسیب دیده، بافت سالم را از قسمت دیگر بدن برداشته و برای قسمت آسیب دیده استفاده خواهند کرد. با انجام این کار زخم شانس بیشتری برای بهبود و التیام خواهد داشت.
مراقبت های قبل از جراحی شقاق مقعدی
- خودداری از مصرف برخی از داروها مانند داروهای رقیق کننده خون با تجویز پزشک متخصص
- آماده سازی روده ای دو روز قبل از انجام جراحی نظیر پرهیز از مصرف غذای چرب و سنگین و پرهیز از پر کردن روده ها
- مصرف غذای سبک یک شب قبل از جراحی
- استفاده از شیاف بیزاکودیل یک روز قبل از عمل شقاق مقعدی برای پاکسازی روده ها
- مصرف غذاهای حاوی فیبر برای آسان کردن حرکات روده ای و جلوگیری از یبوست
بیشتر بخوانید: بواسیر چیست؟
مراقبت های بعد از جراحی شقاق مقعدی
- جلوگیری از یبوست
- نوشیدن مایعات و آب زیاد پس از عمل به مقدار 8 تا 10 لیوان در روز
- مصرف داروهای تجویز شده مانند آنتی بیوتیک با تجویز پزشک برای جلوگیری از بروز عفونت
- خودداری از پوشیدن لباس های تنگ مانند شلوار جین تا زمان بهبودی کامل
- پوشیدن لباس های زیر نخی و لباس های گشاد تا زمان بهبودی
- افزایش مصرف فیبر در رژیم غذایی مانند مصرف سبزیجات و میوه ها
- ورزش کردن و تحرک داشتن حداقل 30 دقیقه در روز
- استفاده از بالش نرم دوناتی در هنگام نشستن برای محافظت از زخم
- رعایت بهداشت مقعد در هنگام تعویض پانسمان
- خودداری از شستشوی مقعد یا شوینده های معطر
- استفاده از حمام نشیمن برای جلوگیری از بروز عفونت و بهبود سریع زخم (قرار دادن ناحیه لگن در آب گرم به مدت 15 الی 20 دقیقه)
- مصرف ملین ها با تجویز پزشک و در صورت به تاخیر افتادن اجابت مزاج پس از سه روز
- استفاده از کمپرس سرد برای کاهش درد
- پرهیز از رابطه جنسی
- استفاده از توالت فرنگی
عوارض عمل شقاق مقعدی
این عمل جراحی نیز به مانند باقی عمل ها دارای عوارضی جزئی می باشد که پس از مدت زمانی بهبود پیدا خواهند کرد. این عوارض شامل بی اختیاری در دفع گاز، خون ریزی و عمل احتباس ادرار می باشد که بی اختیاری ادرار در دفع گاز پس از گذشت چند ماه، خونریزی پس از دو هفته و همینطور احتباس ادرار پس از 24 ساعت رفع خواهند شد.
سخن پایانی
شقاق مقعدی مزمن منجر به درد شدید در افراد مبتلا شده و این درد به میزانی زیاد است که موجب کاهش میزان و کیفیت فعالیت افراد در طول روز خواهد شد. و باید به این نکته توجه داشت که تنها راه درمان موثر شقاق مقعدی مزمن، عمل شقاق مقعدی می باشد. و بهتر است برای گرفتن بهترین نتیجه افراد به بهترین متخصص جراح عمومی مراجعه کنند.
