سرطان روده بزرگ (CRC) از این جنبه وحشتناک است و ذهن ما را درگیر می کند که به یکی از بزرگترین سرطان های جهان تبدیل شده است. افزایش شیوع آن و بالا رفتن میزان تلفات به وسیله این نوع از سرطان، آن را به یک مشکل بهداشتی در سراسر دنیا تبدیل کرده است. وقتی سلول‌های سرطانی در کولون (روده بزرگ) یا رکتوم (راست روده) که قسمتی از دستگاه گوارش هستند به صورت غیرطبیعی شروع به رشد می کنند، سرطان روده بزرگ Colorectal cancer اتفاق می افتد. این سلول های غیرطبیعی می‌توانند به بافت‌های دیگر بدن حمله کنند (متاستاز) یا در آنها تکثیر شوند. در ادامه مطالب بیشتری در خصوص سرطان روده بزرگ بیان خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
در خصوص لاپاراسکوپی روده بیشتر بدانید.
نشانه ها و علائم سرطان روده بزرگ چیست؟
مواردی همچون؛
- خون در مدفوع (هماتوشزی)
- تغییر در حرکات روده
- کاهش وزن و خستگی همیشگی
- درد شدید و پیوسته در ناحیه شکم
- فقر آهن و کم خونی شدید
- مدفوع رشته ای یا باریک
- احساس نیاز به تخلیه روده در حالی که مدفوعی وجود ندارد.
این علائم ممکن است با بیماری های دیگر مانند بواسیر یا بیماری های التهابی روده، مشابه باشد. با این حال در صورت مشاهده حتما در مورد آنها با پزشکتان مشورت نمایید. خون در مدفوع، به هیچ عنوان نباید نادیده گرفته شود، حتی اگر به طور گاه و بیگاه باشد.
الگوی شیوع سرطان روده بزرگ یا CRC چگونه است؟
تقریباً 10٪ از علل مرگ ناشی از سرطان در کشورهای غربی سرطان روده بزرگ است. این سرطان با 700000 مرگ، سومین رتبه در سرطان های شایع و چهارمین رتبه ازعلل شایع در میزان مرگ و میر را دارد. این نوع سرطان دومین سرطان شایع در بین زنان و سومین سرطان در میان مردان می باشد.
بروز CRC از سال 1990 تا 2012 به بیش از 200000 مورد جدید در سال افزایش یافته است. این روند به دلیل توسعه سریع برخی کشورها در چند سال گذشته، در حال تغییر است. بیشتر موارد CRC در کشورهای غربی (55٪) تشخیص داده می شود. به لطف پیشرفت های انجام شده در سیستم های بهداشتی و اجرای برنامه های غربالگری، این میزان به 33٪ از کل مرگ های مربوط به CRC در جهان، کاهش یافته است. با این حال، پیش بینی ها برای سال 2016 به هیچ وجه دلگرم کننده نیست. انتظار می رود 134490 مورد جدید سرطان روده بزرگ و 49190 مرگ ناشی از این سرطان رخ دهد. شیوع این بیماری در چند دهه پیش کم بود ولی اکنون جزو سرطان های غالب در جهان می باشد.
عوامل شیوع سرطان روده بزرگ چیست؟
“افزایش” سرطان روده بزرگ را می توان ناشی از موارد زیر دانست؛
- سن افراد
(با گذشت دهه پنجم زندگی، خطر ابتلا به CRC به طور قابل توجهی افزایش می یابد. در حالی که شروع سرطان روده بزرگ زیر پنجاه سال، جدا از سرطان های ارثی، نادر است)
- افزایش روزافزون جمعیت
- عادات غذایی نامطلوب مدرن
- افزایش عوامل خطر مانند سیگار کشیدن
- ورزش بدنی کم و چاقی
عوامل اصلاح ناپذیر نیز عباتند از؛
- سابقه شخصی سرطان روده بزرگ یا بیماری التهابی روده (IBD).
- بیماران مبتلا به کولیت اولسراتیو.
- افرادی که از بیماری کرون رنج می برند.
- وجود سابقه خانوادگی مثبت CRC در بستگان.
چرا سرطان روده بزرگ در جوانان به سرعت در حال افزایش است؟
این سوال همیشه مطرح بوده است که چرا تشخیص سرطان روده بزرگ در جوانان در حال افزایش است. در سپتامبر 2020، بیش از 400 دانشمند برجسته، تحت حمایت NCI / NIEHS برای کشف پاسخی مناسب برای این سوالات مهم، مشغول به تحقیقات جامع و معتبر در این زمینه شدند. جهان منتظر یافته های این محققین برجسته می باشد تا علم پزشکی بتواند بیش از قبل سلامت نسل جوان را تضمین کند.
آیا سرطان روده می تواند ارثی باشد؟
جهش در ژن های خاص می تواند منجر به بروز سرطان روده بزرگ شود، همانطور که در انواع دیگر سرطان اتفاق می افتد. مطالعه الگوی وراثت در این بیماری، منجر به کشف سندرم های ارثی CRC، شده است. خوشبختانه این سندرم اکنون قابل تشخیص است. همچنین برنامه های ویژه مدیریت خطر و مشاوره ژنتیک نیز می تواند برای بیماران و بستگان آنها اعمال شود. این کار خطر ابتلای آنها به این بیماری را کاهش خواهد داد.
سرطان های ارثی CRC، فقط 5٪ از کل موارد را تشکیل می دهد که ناشی از جهش های ارثی می باشد و یکی از آلل های ژن جهش یافته را تحت تأثیر قرار می دهد.
کدام عوامل در بین علل ابتلا به این سرطان بیشترین نقش را دارند؟
بیشترین علت ابتلا به سرطان روده بزرگ، افزایش سن و عوامل ناشی از سبک زندگی می باشد. وقتی مواردی همچون تنطیم رژیم غذایی سالم (کاهش مصرف گوشت قرمز، گوشت‌های فرآوری شده و همچنین مصرف زیاد الکل)، پیشگیری از چاقی، سیگار نکشیدن و نداشتن فعالیت جسمانی در سبک زندگی رعایت نشود، احتمال ابتلا به این بیماری افزایش می یابد.
بعد از مواردی همچون موارد ارثی، افزایش سن و سبک زندگی، التهاب روده (مانند کولیت زخمی و بیماری کرون) از مهمترین عوامل ابتلا به این عارضه می باشد.
حتما بخوانید: سرطان لوزالمعده چگونه درمان می شود؟
آیا پیگیری آزمایش های مکرر به نفع مبتلایان به این سرطان است؟
محققان دریافتند بسیاری از سرطان‌های روده بزرگ احتمالاً مدتها قبل از تشخیص تومور اصلی گسترش یافته است. تحقیقات نشان داده اند که برای درمان این بیماری به یک تشخیص فوری نیاز داریم تا بتوانیم به شناسایی بیمارانی که به درمان های سیستمیک تهاجمی تر نیاز دارند، کمک کنم.
درمانهای زیادی برای کنترل سرطان روده وجود دارد مثل جراحی، پرتو درمانی و دارو درمانی (اعم از شیمی درمانی، درمانهای هدفمند و ایمنی درمانی). به سرطان روده، گاهی سرطان کلورکتال (colorectal cancer) نیز گفته می شود که ترکیبی از کلون (روده بزرگ) و رکتال (راست روده) است.
آیا برنامه تعاملی غربالگری باعث کاهش این عارضه می گردد؟
سرطان روده بزرگ در کولون یا رکتوم و بوسیله پولیپ ها به وجود می آید. بنابراین انجام غربالگری، باعث کاهش مرگ و میر ناشی از این بیماری می شود. پیدا کردن یا برداشتن پولیپ ها (توده های غیر سرطانی کوچک) به جلوگیری از رشد این سرطان کمک می کند.
پولیپ ممکن است کوچک بوده و علائمی ایجاد نکند یا علائم کمی داشته باشد. این موضوع باعث می شود، یک غربالگری منظم برای شناسایی پولیپ‌ها و برداشتن آنها مناسب باشد و این فرصت را به وجود بیاورد تا قبل از اینکه تبدیل به توده های سرطانی بزرگ تری شود، آن را برداشت. می توانید از پزشکتان بخواهید تا همراه با چکاپ های معمولی، انجام این تست را برایتان تجویز کند.
آیا برای سرطان روده بزرگ درمانی وجود دارد؟
خوشبختانه برای سرطان روده بزرگ و متاستاتیک درمان های جدیدی ظهور کرده است. این امر گزینه های مختلف درمانی را برای بیماران فراهم کرده است که یکی از این گزینه ها جراحی سرطان روده بزرگ می باشد. با این حال، این گزینه های درمانی جدید، تأثیر محدودی بر میزان درمان و بقای طولانی مدت آن داشته است. در این زمینه داروی شخصی به سرعت به ابزاری ضروری تبدیل شد. باید یک تجزیه و تحلیل عمیق، از ویژگی های تومور در هر بیمار انجام شود تا مناسب ترین درمان برایش تجویز گردد.
بخش گسترده ای از تحقیقات فعلی در مورد CRC بر توسعه روشهای درمانی جدید که کمتر تهاجمی بوده و موثرتر از روشهای معمول عمل می کنند، متمرکز است. اکتشافات در این زمینه و اجرای بالینی آنها، نشان داده است، این نوع درمان ها بقای کلی و کیفیت زندگی بیماران CRC را در آینده، بهبود خواهد بخشید.
اگر در زمینه سرطان روده بزرگ و درمان آن سوالی دارید می توانید در انتهای همین مقاله بخش نظرات آن را با دکتر نادر خواجه شاهزانیان مطرح کنید.